بسیاری از بیماران در مراجعه به جراح عمومی بیان میکنند که دچار بیرون زدگی از مقعد هستند و اکثرا بیرون زدگی را معادل هموروئید بواسیر میدانند . در واقع هر نوع بافت اضافی و آویزان در ناحیه مقعد بیرون زدگی تلقی میشود و علل مختلفی برای آن وجود دارد . دو عامل اصلی بیرون زدگی از مقعد , هموروئید و پرولاپس رکتوم میباشند . این دو بیماریهای کاملا متفاوتی هستند . تشخیص تفاوت هموروئید با پرولاپس رکتوم جهت درمان درست بیمار ضروری میباشد .
تعریف هموروئید
هموروئید یا بواسیر :
- بعلت گشاد شدن عروق زیر مخاط مقعد در اثر عوامل مختلف مانند اسهال یا یبوست مزمن ایجاد میشود
- در هموروئید داخلی بیماری از داخل مقعد شروع و با پیشرفت بیماری کاملا از مقعد بیرون میزند
- هموروئید خارجی همیشه بیرون مقعد قرار دارد
- بیماری هموروئید بسیار شایع است و اکثرا افراد بزرگسال دچار این بیماری میشوند
- علاوه بر بیرون زدگی مهم ترین علائم آن خونریزی میباشد
تعریف پرولاپس رکتوم
وقتی اتصالات طبیعی دیواره راست روده یا رکتوم به بافتهای اطرافش شل شود این قسمت روده به سمت پایین لغزیده و از مقعد بیرون میزند . بیرون زدگی میتواند کم و در حد دیواره مخاطی باشد و یا تمام ضخامت روده از مقعد بیرون بزند . در زنان شش برابر شایع تر از مردان است . ببیشتر در زنان بالای 50 سال دیده میشود . علت دقیق آن مشخص نیست ولی دربیشتر موارد فرد سابقه یبوست شدید دارد . میتواند خونریزی ایجاد کند و اگر درمان نشود باعث بی اختیاری به گاز و مدفوع میشود .
تفاوت هموروئید با پرولاپس رکتوم
این دو بیماری در چندین مورد با هم متفاوت هستند که این تفاوتها عبارتند از :
تفاوت در معاینه
در معاینه فرد با بیماری پرولاپس مشخص میشود :
- روده بصورت تلسکوپی ازتمام دور مقعد بیرون زده و مخاط صورتی رنگ روده سطح بافت بیرون آمده را پوشانده است
- گاهی باید از بیمار بخواهیم در حالت چمباتمه زور بزند تا بافت بیرون بیاید
- گاهی پرولاپس تا بالای مقعد پایین می آید ولی از مقعد خارج نمیشود که برای تشخیص این مورد لازم است بررسی بیشتر انجام شود
در معاینه بیمار هموروئیدی یک یا چند بیرون زدگی جدا از هم دیده میشود که از هم فاصله دارند اندازه و شکل آنها با هم متفاوت است و با زور زدن بزرگتر نمیشوند .
تفاوت در بررسی تشخیصی
هموروئید براحتی با معاینه تشخیص داده میشود . گاهی باید با وسیله مخصوص داخل مقعد را دید و بیماری را تشخیص داد . اگر تشخیص پرولاپس روده با معاینه ممکن نشد باید بررسی های زیر انجام گیرد :
- ویدیو دفوگرافی نوعی عکس برداری با اشعه ایکس است که حین دفع انجام میشود
- مانومتری آنورکتال فعالیت عضلات ناحیه مقعد و کف لگن را حین دفع بررسی میکند
تفاوت در درمان
در صورت بروز علائم و ناراحتی در بیماری هموروئید میتوان آن را با جراحی درمان کرد . روش برتر جراحی هموروئید با لیزر میباشد . پرولاپس رکتوم اگر جزئی و در حد خروج مخاط باشد با کنترل اسهال و یبوست تا حد زیادی قابل درمان است . در موارد شدید جراحی لازم است و جراح تصمیم میگیرد با چه روشی این عمل را انجام دهد . دو روش اصلی وجود دارد :
- ترمیم اتصالات روده و ثابت کردن آن به محل طبیعی آن از راه باز کردن شکم یا لاپاراسکوپی
- بریدن و برداشتن آن قسمت از روده که پرولاپس پیدا میکند
